Ze openbaren niet noodzakelijk zichzelf maar wel die inhouden waarvan een ‘hoger bewustzijn' heeft besloten ze in een mens of in groepen van mensen tot bewustzijn te laten komen.

Dat de engel op de kaart de inhoud van de zilveren bokaal ledigt in de gouden en de gouden bokaal in de zilveren, zegt iets over de natuur van het soort boodschappen waarover we het hebben. We leven ons leven tussen polen als bijvoorbeeld die van ‘volmaaktheid' en ‘verloren onschuld'. De taak om deze ogenschijnlijk zeer verschillende kwalificaties te verzoenen en in te zien dat absolute aanname net zo beklemmend is als absolute verwerping wordt de dwang van het vierkant om te mengen onontkoombaar.

‘Ik ben een mens en niets menselijks is mij vreemd', is een uitspraak die Gematigdheid op het lijf geschreven is. Als alle delen van de persoonlijkheid zich kunnen vinden in de zo noodzakelijke ‘uitwisseling' dan associeert de Engel met het inzicht dat leven moet inleveren bij ‘overleven', en dat ‘overleven' in moet leveren bij ‘leven'. Dezelfde soort mechanismen dus als in een goed huwelijk of in welke coalitie dan ook.

Dit inbinden dat ruimte schept wijdt de grond voor de komst en ontvangst van de Engel. Omdat we in ons onderwijssysteem maar heel spaarzaam spiritueel onderricht - dat die naam waardig is - ontvangen , zijn we niet altijd even succesvol in het creëren van de juiste omstandigheden. Juist in deze tijd zie ik het omgekeerde. Men noemt het individualisering, maar in werkelijkheid zie ik een geweldige groei in het bevredigen van persoonlijke, korte termijn verlangens ten koste van de collectieve zorg, en van de zekerheid dat ook onze kinderen en kleinkinderen, gedragen door loyaliteit, een leven kunnen leiden waar we allemaal een beetje trots op kunnen zijn.

Gematigdheid representeert de bereidheid het eigen lot niet belangrijker te vinden dan de algemene toestand van de wereld. Als deze definitie hout snijdt dan mag geconstateerd worden dat Gematigdheid inderdaad niet de makkelijkste is. Mijn Celestiet (engelensteen) heeft me doen inzien dat we de aarde ofwel de zwaarte in moeten om bij het innerlijk vuur te komen. Maar, dat als ik daar aankom ik niet verbaasd moet zijn het verborgen kristal te beleven als een Geliefde of een Engel. In de droom die het leven is, is alles mogelijk.

Het getal Zes (de Geliefden) laat zich heel makkelijk tot kristal transformeren. Dat we de grote liefde kunnen vinden in het heiligdom dat we ons stoffelijk lichaam noemen beseft of vermoedt iedereen die zijn yoga en meditatieoefeningen bijhoudt. Er is niets zo zwaar als het loslaten van alle rommel en vervuiling die het innerlijk kristal aan het oog onttrokken.

Wat ik ook begin te zien is dat de kern waar het vierkant omheen staat geheel samenvalt met dat flonkerende topjuweel. Al Baba's hoofdprijs. Mijn punt van oorsprong.

Het holistische bewustzijn als ontbinder en verstrooier, maar ook als verbinder en focus, ontwikkelt zich onder druk van ingebeelde, zelfgecreëerde misstanden of zwaarte sneller dan de grote variatie aan delen waaruit het is opgebouwd. In Europa wordt het vermogen beslissingen te nemen er niet makkelijker op wanneer het aantal lidstaten maar blijft groeien. De architecten van het geheel moeten wel struikelen over tegengestelde deelbelangen

In de psychologie heeft men de handen vol aan het verschijnsel van de meervoudige persoonlijkheid. De hardnekkigheid waarmee die onderliggende ‘werkelijkheden' balans en eenheid verstoren suggereert dat er veel kracht en oprechtheid voor nodig is om de innerlijke EENHEID en samenhang te vinden en te herstellen. Vandaar dat het de Magiër zelf is die deze kar moet duwen, netjes in samenwerking met alles dat uit hem is voortgekomen, als een vader die zich laat leiden door zijn kinderen.

Timing is niet het minst belangrijke attribuut van Gematigdheid.

God of mijn meest gekoesterde ambities moeten niet sneller willen gaan dan de wurm die ik ben. Dan raken we uit de pas en kan ik het onderricht niet meer volgen. De communicatie tussen hoger en lager bewustzijn luistert heel nauw. Elke voorbarigheid, leugen of pretentie is een verstoring van die communicatie en onderstreept het gebrek aan balans in binnen- en buitenwereld.

Kunstenaars hebben van menging hun hoofdgerecht gemaakt. De concentratie die nodig is om de juiste kleur of vorm bij een bepaalde stemming of expressie te vinden doet weinig onder voor die goede oude alchemie. Dat wat op het doek gewrocht wordt verandert de innerlijke chemie en opent, al is het maar op een kier, uitzicht op een veel energetischer werkelijkheid. Ook hier echter wordt van de zoeker overgave gevraagd aan disciplines die niet altijd even populair zijn. Het zou me dan ook niet verbazen als er in scheppende kringen relatief veel depressie voorkomt. Het valt niet mee om wat geleerd is in de ene sfeer toe te passen in andere sferen.

De doorzetters hebben reden dankbaar te zijn. Hen wordt veel toegeworpen. Dankbaarheid komt die engelen toe die onophoudelijk proberen ons te helpen onze mooiste ambities waar te maken.

In de schaduw van mijn arbeid aan hoofdstuk 14 zie ik de fantomen van ‘fundamentalisme' en ‘fanatisme' voorbijkomen. Vier immers is het getal van de ‘werkelijkheid'. Ik begon dit hoofdstuk met de gedachte dat Puritanisme en Calvinisme hun scherpste kantjes verloren hebben. Voor kruisridder en beeldenstormers hoeven moslims niet bang meer te zijn. Of ze zouden zelf tot zo een opruiming moeten overgaan. Ik herinner me de Taliban deze taak op zich nemend. Maar of dit soort vandalisme tot de vondst van het Innerlijk Licht leidt mag betwijfeld worden.

Fundamentalisme is een vorm van zo kort mogelijk door de bocht gaan. In het fundamentalisme wordt nooit holistisch gedacht. Qua versimpeling lijkt het wel wat op populisme, een richting die ook al een hekel heeft aan nuance of complexiteit. Als metafysische concepten niet meer bekritiseerd of geïnterpreteerd mogen worden, als subtiliteit wordt aangezien voor zwakte; boer pas dan op je kippen. Populistisch-, fascistische fantasieën als verleidingen hebben we nog lang niet achter ons gelaten.

Maar kort of lang; de eis te mengen ingevolge de wetten van het vierkant vergt onderlinge aanpassing. We zullen allemaal een toontje lager moeten zingen, of hoger wanneer het licht teveel onder de korenmaat werd gehouden. Perfecte menging gaat mijn fantasie te boven Het is al mooi als ik weet wat ik uit de kast moet halen om bijvoorbeeld een relatie te beginnen, of te beëindigen'. Dat klinkt flauw misschien, maar bedenkende dat relatie en religie overlappende ideeën zijn denk ik toch dat in de kleinere mengingen de kracht wordt gevonden dik en dun door een deur te laten gaan.

Gevleugelde engelen kunnen hoog stijgen. Die beweging omhoog lijkt moeilijk te verenigen met de vuurstenen uitstraling van 4. Maar in 5, waar de eerste spirituele vonk het duister verlichtte, zie ik de tweezijdigheid van de zwaartekracht die lijkt op de tegenstrijdige functies van het ego.

In 14 is het juist de zwaarte van 4 die de noodzaak te stijgen openbaart. Weer licht te zijn beantwoordt aan de vliegdromen waar bijna iedereen wel eens mee te maken heeft. Een beproefde maar niet ongevaarlijke stijgtechniek is jezelf zo gevoelig mogelijk te maken voor die zwaartekracht. Spontane uittreding kan daar het gevolg van zijn, en als je daar niet op voorbereid bent behoren psychotische uitkomsten tot de mogelijkheid.

We moeten ons wel matigen in het aangezicht van de mogelijkheden die deze Engel onder haar mouw heeft. Dat een zwaar leven uitgelegd kan worden als een beproeving, een test waaruit geschiktheid voor een subtielere positie moet blijken, vind ik een aantrekkelijke gedachte. Daarmee wordt het leven er misschien niet minder zwaar door, maar wel zinvoller. En voor het geven van zin bleken we allemaal persoonlijke verantwoordelijkheid te dragen.

Hoe zwaar gematigdheid ons valt lees ik niet alleen af in de roekeloze verspilling die we ter leniging van depressie, identiteitscrisis en dergelijke nodig menen te hebben. Ik kan het ook zien in de geringe belangstelling voor technieken die de integratie van fysieke en geestelijke processen bevorderen.

Ik moet me dan wel afvragen waar dat aan ligt. Is yoga te moeilijk of vallen de resultaten uiteindelijk toch zo tegen dat er nooit voldoende mond tot mond reclame op gang komt. Ik denk niet dat er iets mis is met yoga en meditatie. Integendeel. Maar toch, vanuit een westers perspectief gezien lijken moderne op lichaam en geest gerichte behandelingswijzen, zoals bio-energetica, padwerk of haptonomie, me een stuk effectiever. Het is al ingewikkeld om de eigen iconografie te doorgronden. Subtiliteit te verwerven in het aanvoelen van de betekenis van allochtone goden is een nog lastiger klus.

In 14 staat de Magiër voor de spiegel en ziet de Zeven. Zeven chakra's die in balans moeten worden gebracht. Om dat te kunnen moet je helderziend zijn, anders weet je niet wat je doet.

Directe concentratie op de afzonderlijke chakra's is ook al een techniek die de mentalisten die we zijn niet zo makkelijk afgaat. Misschien zijn we te resultaatgericht om ons helemaal te kunnen geven aan het proces.

Aannemende dat eventuele lezers van deze pagina zich niet allen uitgesproken helderziend wanen stel ik voor een en ander wat te vereenvoudigen. Wat bekend is van chakra's is dat ze van beneden naar boven associëren met de kleuren rood, oranje, geel, groen, blauw, paars (of violet) en ultraviolet (of wit). Je kunt in elke behoorlijke boekhandel wel een boekje krijgen met de betekenis en de verbindingen van chakra's en kleuren. Dat het zesde chakra samenwerkt met het derde oog en met de hypofyse, dat groen de kleur is van het hartchakra, de grote leermeesteres is van de natuur, die ons alles kan leren over de liefde voor- en de schoonheid van het leven. Daar gevoeligheid voor te ontwikkelen geeft aanwijzingen over welke kleuren we kunnen toepassen in keuken, zit- of slaapkamer, om los te laten, om geraakt te worden, om de aandacht te verhogen en om al die dingen die ons zouden kunnen helpen tot zelfkennis en zelfgenezing te komen. En spelenderwijs leren we de invloed van kleuren kennen en de afzonderlijke chakra's in hun onderlinge samenhang. De idee dat materie energie is en dat het dus energieën zijn die we mengen (en waar wij zelf een voortdurend veranderende menging van zijn) doet geleidelijk een veel kleurrijker, een veel levendiger zelfbeeld ontstaan. Gelet op de uitbundige liefde voor kleuren bij kleine kinderen valt er voor de volwassene heel wat te herwinnen.

In de Vier van Veertien moet alles gemengd worden of als een menging worden opgevat. In 14 staat de Magiër voor zijn vierkante tafel, voor zijn idee van werkelijkheid en stoffelijkheid.

Bewustwording van realiteit en lichaam is een begaanbare weg. In feite is het leven zelf één grote oefenruimte. Het lichaam reageert op elke impuls, positief dan wel negatief. Bijna al deze reacties bleven onopgemerkt, te druk als we het hadden met overleven. Als we ons echter iets meer openen voor al deze reacties en ze beademen met ons nieuw enthousiasme voor kleuren, merken we dat we een ruimte openen die ontspanning heet. In die ontspanning kunnen we de verdringingen en de verhardingen van de pijn op het spoor komen, en ze in het licht van onze aandacht laten verdwijnen zoals vroege mist verdwijnt in de warmer wordende zon.

Commentaren op 10 (het Wiel) leggen nogal eens de nadruk op de negatieve kant, waar het leven als een aaneenschakeling van ups en downs wordt voorgesteld. Dat kan ook anders.

Omwegen (of ergens omheen draaien) doen denken aan deeltjes die in een vaste baan om hun kern draaien. Als het mijn doel is een steeds energetischer beeld van mijn werkelijkheid te krijgen dan is de ‘spin' van deeltjes om de kern heen de snelweg naar ongehoorde voorraden energie.

Vier is een rots van context en ervaring. De beweging van quadriljarden deeltjes in wat wij ons universum noemen is in zijn onvoorstelbaarheid toch grondstof voor onze beste voorspellingen. Zaaitijden, oogsttijden, het komen en gaan van de seizoenen zijn voorspelbaarheden geworden, en onze meest nauwkeurige tijdwaarneming wordt geregeld door een atoomklok.

Het is wel een gedoe. De afstand tussen buiten en binnenkant leek zo overzichtelijk. Een recht lijntje tussen middelpunt en cirkel. Dat lijntje kon echter niet getrokken worden zonder de exacte locatie van het punt van oorsprong te kennen, waarvoor we het vierkant gebruikten, een aanzienlijke maar nuttige omweg. Het kerndeeltje vormt niet alleen het middelpunt van de cirkel, maar ook van het vierkant dat we er omheen hebben gedacht. Dat middelpunt, dat kerndeeltje, mijn blauwe Engel, moet mij de energie leveren voor mijn toekomst.

Zelfs het verlangen te mengen is het resultaat van eerdere mengingen van context en ervaring. Voor hen die daar prijs op stellen kan dat ook karma zijn. Vier op zichzelf is de belichaming van inertie en passiviteit. Niet vooruit te branden! Het is de gevleugelde gedachte (de engel) die ons kans geeft te ontsnappen aan de beklemming van eerdere mengingen en keuzes die ons steeds meer opsloten in de onvolmaaktheid die onwetendheid is.

Vier is symbool voor wat materie of werkelijkheid wordt genoemd. Dat het leven, mijn werkelijkheid, één grote omweg is, vind ik opmerkelijk. Maar mogelijk is dat nu juist wel zo een gevleugelde gedachte.

Herkenbaar is het wel. In wetenschap en sport worden de richtingen die tot niets leiden niet als nutteloos gezien. Hoe meer ‘trial and error' ik me toesta hoe dichter ik bij die ene richting kom die regelrecht naar het gezochte punt van oorsprong leidt. Ik denk aan doolhoven als plattegronden voor de reis van geest naar lichaam en van lichaam naar geest.

Of de apostelen van steeds grotere efficiëntie zich de aard van hun omweg nog kunnen voorstellen is een vraag die wat efficiency betreft wellicht niet gesteld hoeft te worden. Ik denk dat Gematigdheid ons kan leren dat harmonie tussen doel en middelen, tussen proces en resultaat het welzijn geweldig kan doen toenemen, en dat verdiept het inzicht dat welzijn een heel beste bijdrage levert aan het efficiënter genieten van het leven.

Rechte lijnen, als die al zouden bestaan in een krom heelal, zijn door ideologieën van reductie en rechtlijnigheid verheven tot een maatstaf voor van alles en nog wat, tot aan de moraal aan toe. Rechtzinnig, rechtvaardig, rechtgeaard, rechtdoor zee, en ga zo maar door. Zolang het maar recht is. Waar vier echter vooral ook om vraagt is het begin van een notie dat er een vijfde dimensie moet bestaan. Spiritualiteit was de krachtbron om IK te zeggen maar bleek vooral een eerste contact met de eigen kosmische, mythopoetische, aanleg, noem het de vijfde dimensie. Vijf in die zin is de intuïtie van wat we zouden kunnen zijn.

Wat het eenzame IK betreft; VIER kan een gevoel van beperking oproepen. Maar de associatieve richtingen vanuit Vier worden door niets beperkt. Het boek van de natuur blijkt het toverboek van de Magiër te zijn. En dus leent natuur zich als supersymbool voor vormgevers, voor de mathematicus, de structuralist, de realist, de dirigent, de bouwmeester; kortom voor iedereen die van maatvoering, vastlegging of beheersing zijn broodwinning probeert te maken, of in ieder geval tot een fundament voor redelijk denken. Dat het er in al deze schone kunsten uiteindelijk om gaat in contact te komen met de ziel lijkt me voordehandliggend. Wie zijn vierkant goed schikt krijgt toegang tot een tempel van eindeloze inspiratie. Laat niemand ooit de invloed van zijn concentratie onderschatten.

Als ik het vierkant bekijk dan zie ik een Magiër die zich nu goed herkent in de vier elementen, grafisch gesproken exacte kopieën van hemzelf. Lezers die opmerken dat Vier toch eigenlijk een vrouwelijk getal is hebben gelijk, maar laat ons herinneren dat het vrouwelijke vastlegt wat het mannelijke initieert. Alles wat dynamisch was moest statisch worden zodat we het kunnen vastpakken, manipuleren en beheersen.

Ondanks fuzzy logic en chaostheorie zit het redelijke, analytische denken nog steeds in een zeer comfortabele zetel. Rationalisatie wint het op vrijwel alle fronten van een meer associatieve benadering. De idee dat we rationele- en dus geen irrationele wezens zijn zit er goed ingeramd.

Maar in het diepe van onze set-up zijn we arenlezers, een uitgestorven soort, verzamelaars van afval ofwel herinneringen. Dat is ook wat ik in mijn verkenningen probeer te doen. Me te herinneren. Mezelf te herinneren. Materie zoekt de onmiddellijkheid van geest, zoals geest manifestatie zoekt in materie. Als mens-magiër lopen we onbewust achter het doodsbewustzijn aan en verwerven ons aldus een perspectief op het levensbewustzijn. Arenlezers verzamelen alles wat het levensbewustzijn heeft laten liggen, over het hoofd heeft gezien. De lezers hier zijn zoekers die zich voeden met elk kruimpje dat van de rijke tafel valt. Het doen met wat je hebt is niet alleen praktisch maar voorkomt ook afval en vervuiling.

Eten van de vloer. We zijn overtuigde hygiënisten geworden in de wetenschap dat het uitdragen van het belang van hygiëne de belangrijkste bijdrage is geweest aan de dramatische levensverlenging die we hebben meegemaakt. Of die verlengingen ook verbeteringen zijn is niet altijd duidelijk. Wat mij betreft horen farmacie en gen-knutselaars thuis in het beklaagdenbankje. Laten de heren en dames eerst maar eens uitleggen waarom zij zo geïnteresseerd zijn in de genezing van ziektes en zo weinig in het begrijpen en voorkomen ervan. Waarom zoveel anatomie en zo weinig ‘heel de mens'?

Vier kan ook het bord zijn dat we voor onze kop houden. Een scorebord ongetwijfeld. In Vier moeten we er op bedacht zijn dat kwantiteit het zicht op kwaliteit vertroebelt. Dit hoofdstuk dreigt die stelling te bewijzen. Dynamische invloeden in een geordend bestaan verstoren onze gelijkmoedigheid waarbij gevoel en emoties uit hun tent worden gelokt. En daar schort het nogal eens; vooral bij het mannelijke deel van de mensheid. Met gevoel hebben we niet altijd de beste relatie. Daarvoor was de aanpassing of inlijving een te pijnlijke demonstratie van hoe we het eigenlijk niet willen.

Maar toch, wat we herwinnen - als we ons maar konden reinigen van alle negatieve emoties - gaat mijn voorstellingsvermogen te boven. Niet voor niets heb ik de emotie die angst is zo breed uitgemeten in de eerste hoofdstukken van dit werk. Zij vormden steeds een machtig bolwerk tegen voelen en meevoelen. In tijden van crisis komen de angsten en als je nooit geleerd hebt hoe daarmee om te gaan dan verpesten ze die crisis door ons te verhinderen er iets van te leren.

Integratie van alles dat ons tot mens maakt vraagt inderdaad om emotionele reiniging. Lichamelijk liggen de zaken niet anders. Overgewicht en een ondermijnd afweersysteem zoals die zichtbaar worden in een kankerachtige groei van immuunziektes geven aan dat praten over holisme geen zoden aan de dijk zet. Pijn ervaren we in ons lichaam , ook als die pijn een emotionele-, een mentale- of een spirituele achtergrond heeft. Het zijn pijn en lijden die onze bereidheid vergroten subtielere kwaliteiten om te zetten in gedrag

De daad bij het woord voegen is de opdracht voor studenten die, net als ik, in conversatie zijn met getal 14. Onder invloed van liberale ideeën is gezondheid steeds meer een marktproduct aan het worden. Daarmee is het aangeschoven bij die grote cosmetische ruif waar uiterlijkheid norm en resultaat is. Dit heeft ertoe geleid dat we de innerlijkheid van ons lichaam steeds minder kennen hetgeen, wat het orakel betreft, onacceptabel is.