Meer licht minder schaduw. Vaderschap dat de eigen betekenis uit het oog heeft verloren sluit het kennen van de moederlijke identiteit uit. De moeder, een geïsoleerde opvoedster, moet disciplines aanbrengen die vreemd zijn aan haar natuur. Om zich staande te houden in het gevecht om de aanpassing van het kind aan een door mannen gedomineerde cultuur grijpt ze mannelijke methoden aan waar ze in wezen van gruwt, en waar ze geen eigen inhoud aan kan of durft te geven.

De chaos van de Staat en de internationale verhoudingen, dat zag Confucius goed, is de chaos die in de kern, in mijzelf of in mijn gezin, niet wordt aangepakt.

De doodsdriften die we in de Keizer aantreffen hebben zich meegedeeld aan de vier elementen waaruit dit archetype bestaat.

De vier basisdelen van mijn wezen zijn op zichzelf komen te staan, hebben elkaar zo uitgestoten dat reanimatie van de innerlijke Magiër, wiens taak het is te mengen, naar het topje van mijn prioriteitenlijst begint te rijzen. Een groot deel van mijn lust zou daar zijn oorsprong kunnen vinden. Ik wil me wel met van alles en nog wat verenigen; liever dan de fragmentatie in wereld- en zelfbeeld te erkennen en er wat aan te doen.

In de Kleine Arcana van de Tarot tref ik ook de hofkaarten Koning, Koningin, Ridder en Page aan. Hierop bestaan varianten. In de versie van Crowley bijvoorbeeld heten ze Ridder, Koningin, Prins en Prinses. Een ieder die het orakel bestudeert zal eigen keuzes moeten maken tussen vele, soms tegenstrijdige, indelingen en duidingen.

Vader, moeder, zoon en dochter hebben elkaar een identiteit toegekend waarin een ieder van de ander is vervreemd. Dat wat de Magiër tot menging moet brengen zijn de beperkte rolletjes waar ik in geloof. Eenmaal serieus met dit mengwerk begonnen, wordt snel duidelijk dat de inhouden die ik aan de leden van mijn gezin heb toegekend veelal de inhouden zijn waar ik zelf geen trek in heb, of waar ik ronduit bang voor ben.

De identiteitscrisis die soms oplaait in een huishouden waar moeder succesvol is in een carrière en vader de schort heeft voorgebonden moet niet onderschat worden. Situaties waarin de Fool vermaak vindt maar waar de uiteen gevallen delen verwarring ervaren.

Als de strijd tegen zwaartekracht en inertie lukt; als de gewenste concentratie voldoende in stand gehouden kan worden, verbind ik mijn dagbewustzijn met het vol gezogen collectieve onbewuste waar ik toegang heb tot werelden van kennis en ervaring.

De opbouw van de kennis- en communicatie-industrie die we nu meemaken lijkt mij weer een typische omweg te zijn ten opzichte van de natuurlijke hulpmiddelen waarmee we zijn uitgerust. Zolang echter dat innerlijke punt waar alles samenkomt niet is bloot gelegd moeten we de verdere ontwikkeling van de cultuur maar als een zo aangenaam mogelijke vrijetijdsbesteding zien.

In welke richting godsdienst, wetenschap of cultuur zich ook moge ontwikkelen, er zal altijd een keerpunt bereikt worden waarin het resultaat zo ingewikkeld wordt dat we gedwongen worden de blik naar binnen te richten.

Mogelijk blijkt dan dat de ontwikkeling van de rede vooral gevierd kan worden vanwege de uitvinding van passer en liniaal waarmee wij de kern van natuur en cultuur kunnen aanwijzen. Zouden wij een fractie van de energie die wij geven aan het doorgronden en beheersen van de omgeving aanwenden voor het ontdekken van ‘betekenis' dan zou aan het licht komen dat we onszelf in gevangenissen hebben opgesloten.

We hebben onszelf buiten bereik geplaatst van de bron van alles wat ons aan onszelf zou kunnen openbaren. Opsluiting, ook in taalgebruik, is een onttrekking aan de openbaarheid (openbaring), en vergroot het verlangen naar verlossing.

Volgens de Twee - waar Vier een verdubbeling van is - zijn alle realiteiten in de allereerste plaats symbolen. Een symbool mag in de ogen van een pragmatist een paradoxaal en onwetenschappelijk stukje non-informatie lijken; als hulpmiddel om eigen plaats en relatie te kunnen vaststellen is het onvervangbaar.

Wie zich inspant voor het genereren van betekenis kan een verantwoordelijk medeschepper zijn van onze gemeenschappelijke realiteit. Keizers en de hoofden van onze opvoedkundige instituties die geen inzicht hebben in de werking van het symbool zou ik daarom liever afgezet zien.

Huizen zonder vaders zijn huizen zonder cultuur, las ik ergens. Dat afwezigheid van mythe en sprookje de aanleiding is van het protest of van de grote mond lijkt in Vijf net zo voor de hand liggend als de inhoud van de stelling van Pythagoras.

Is de Magiër de mixer dan is de Keizer de Mix.

In de statistiek zou Vier het getal van het gemiddelde genoemd kunnen worden.

Keizers zijn machtig misschien maar staan niet bekend om hun visionaire natuur.

Wel brengt de Keizer, vaak ondanks zichzelf, de condities die ruimte geven aan de ontwikkeling van deze natuur. Universiteit, psychiatrie, spiritueel toerisme of ruimtevaart zijn daar voorbeelden van.

Er is iets dat zich in mij verzet tegen de collectieve invloed op hetgeen ik als mijn meest intieme levenssfeer ervaar.

Beschouw ik de uiterlijke Keizers als reflecties van een archetypisch principe dat deel uitmaakt van de kern, ook van mijn eigen kern, en ook zelfs van datgene waar ik de kern van meen uit te maken (van het universum bijvoorbeeld) - dan besef ik dat het binnendringen van de collectieve ruimte in mijn persoonlijke geachte bewustzijn of onbewustzijn de noodzakelijke tegenkant is van mijn binnendringing in de realiteit ofwel de collectieve ruimte.

Mijn geboorte in deze wereld. De geboorte van een wereld in mij.

En op de vraag ‘wat dat is voor een wereld die in mij geboren wordt', hoef ik slechts naar de wereld om mij heen te kijken om antwoorden te vinden.

Omdat de wereld die in mij geboren wordt vorm en inhoud van mijn bewustzijn bepaalt rust er wellicht zegen op mijn nieuw verworven inzicht waarin de onvolkomenheden van deze wereld nauwkeurig samenhangen met mijn eigen percepties van geboorte of incarnatie, van engagement en rolopvatting.

In woord en wet hebben wij ons een abstracte superwereld gecreëerd.

In de verklaringen die wij afgeven ‘over wereld en zelf' worden symbolische ruimten geconfigureerd die vervolgens bepalend zijn voor kwaliteit en vorm van waarneming van de wereld zelf.

Ook dit kan verzet baren.

Geregeerd te worden door woord en wet spoort volstrekt niet met mijn spontane hang naar totaliteit en vrijheid. Maar ook hier kan ik inzien dat natuur hulpmiddelen nodig heeft zich aan zichzelf bewust te maken. Mijn gedachten zijn weliswaar abstracties, maar zijn vervolgens ook parameters voor het gevoel.

Individualiteit staat op één lijn met integriteit. Collectiviteit is het resultaat van compromis. Omdat filosofie en wetenschap de nadruk hebben gelegd op een objectiverend inzicht in- of beschrijving van de natuur, is het voor een individu moeilijk geworden natuur als een persoonlijke ruimte te beschouwen.

Ik denk dat het de collectieve kijk op de natuur is die verantwoordelijk is voor onze slechte relatie met die natuur, en dus ook met de wetenschap dat wij voor onze overleving toch in de eerste plaats afhankelijk zijn van die natuur. Toen ik ooit een bankkrediet aanvroeg voor het opstarten van een onderneming, was de eerste vraag; ‘Hoe is het gesteld met je gezondheid'?

De vlucht van de voor het menselijke bewustzijn minder acceptabele eigenschappen van de Natuur (de ‘jungle') naar de Cultuur is als proces inhoud geworden van de gemiddelde persoonlijkheid. Vervolgens slagen innerlijke waarden er niet in overeenstemming te bereiken met de uiterlijke manifestaties, laat staan er zich in te herkennen. De kiem voor schizofrenie is gelegd. Instincten leggen mijn ijdele idealen onder vuur.

Een gevoelig mens slaagt er niet altijd in de schijn (de cultuur) voor lief te nemen. Ook al wordt deze schijn aanvaard als de heilige waarheid voor iedereen die een hoofd op zijn romp heeft. Dat maakt verhalen over ridders die met het hoofd onder hun arm doelloos door het bos kuieren zo aansprekend.

De vier muren van mijn cel beschouw ik hier als de vier aspecten van de spiegel die collectiviteit aan mij voorhoudt. Als persoonlijkheid de drager is van een bewustzijn dat deels door collectieve- deels door individuele inhouden wordt bepaald, dan zijn alle interacties tussen collectiviteit en individualiteit wellicht een spiegel van innerlijke harmonie of conflict.

De originele kern, verborgen in mijn onderbewuste, zorgt ervoor dat de componenten waaruit mijn persoonlijkheid is opgebouwd zich zo blijven verhouden dat ik als organisme kan overleven. Hoe deze onbekende kern deze taak uitvoert kan ik bestuderen in de manier waarop de Keizer zijn rijk bestuurt. Kennis van de structuren van de macht en de werking van politieke systemen bevat binnen deze optiek belangrijke toegevoegde waarde.

Omdat onze persoonlijke staat van welzijn vooral bepaald wordt door ons immuunsysteem, dat met een zelfde soort van ijzeren tucht onze zaakjes al of niet op orde houdt, is er bijna geen eind aan de inzichten die bereikt kunnen worden in de vergelijkingen die binnen de ruimte van Vier mogelijk zijn.

De staat zien als een cordon sanitair rond het evenwichtsverstorend talent van ons burgerdom, kan afgezet worden tegen alle mogelijke beperkende en ziekmakende invloeden die we van deze staat zien uitgaan.

Aarde, water, vuur en lucht kunnen ministeries genoemd worden; bijvoorbeeld een Ministerie van Landbouw en Handel, (aarde), een Ministerie voor Verkeer en Communicatie, (water), een Ministerie voor Defensie en Binnenlandse Veiligheid, (vuur), en een Ministerie voor Justitie en Wetenschap, (lucht).

Dit is een tamelijk willekeurige indeling, slechts bedoeld om een model te creëren waarin de vergelijking met andere getallen kan worden uitgebreid. Als elk getal een werkelijkheid is die tot stand is gekomen door de samenstelling van 4 elementen dan worden de verschillen vooral ook bepaald door de wijze van samenstelling, ofwel de manier waarop de vier elementen zich ten opzichte van elkaar verhouden.

Als ik aanneem dat Landbouw en Handel het aarde-element representeert dan is vergelijking mogelijk tussen allerlei schijnbaar heel verschillende zaken. Hoe vergelijkt Handel in de Geliefden (6), met Handel in Religie (5) of met Handel in Intellectueel Eigendom (4). Is de lezer toevallig een modern psycholoog dan kan vervanging van het woord handel door transactie misschien snellere toegang geven tot waar het in deze om gaat.

Vanaf nu zijn alle uitspraken die natuurwetenschappers doen over wetten en eigenschappen van materie (aarde) van toepassing op die van de Economische Wetenschap. Omdat in Vier het verlangen naar Eenheid verdubbeld is, zijn bovenstaande vergelijkingen nuttig en bij voortschrijdend inzicht ‘noodzakelijk'.

Misschien worden de zaken er niet eenvoudiger door wanneer ik bedenk dat, indien alles is opgebouwd uit de Vier elementen, de elementen zelf zich niet aan deze algemene condities kunnen onttrekken.

Met andere woorden, de Koning van de Staven staat voor vuur in vuur, de Koningin van de Staven uit Water in Vuur, de Ridder van de Staven uit Lucht in Vuur en de Page (prinses) bestaat uit Aarde in Vuur

Dat deze complicatie licht werpt op de veronderstelling dat individu en collectiviteit elkaars spiegelbeeld zijn spoort mij aan in het geheel de delen en in de delen het geheel te zien.

Het zijn misschien niet dit soort overwegingen geweest die Egyptenaren of Babyloniërs op het idee van kwadratering en vierkantsvergelijking brachten, het geeft wel aan dat de spanning tussen de vele verschillende vormen reeds duizenden jaren geleden de behoefte deed ontstaan abstracte kennis te ontwikkelen waarin die tegenstellingen verzoend kunnen worden, en zelfs vruchtbaar gemaakt.

Handel en Verkeer met het element Aarde te associëren is willekeurig. Een symbolist die deze ministeries toeschrijft aan het element lucht hoeft niet met inferieure uitkomsten te komen. Consequent zijn is wel belangrijk. Een verandering in mijn opvattingen over het ene element vraagt om revisie van alle andere elementen.

Alle wegen moge naar Rome leiden; uitzicht, ontmoetingen en pleisterplaatsen zijn uniek voor elke weg.

Dat is misschien wat symboliek in moderne- en geëmancipeerde kringen soms zo problematisch maakt. Dat zoveel verschillende benaderingen dezelfde uitkomst kunnen hebben of dat juist een en dezelfde methode eindeloze variatie voortbrengt lijkt zo af te wijken van methoden en herhaalbare uitkomsten in laboratoria dat de kloof onoverbrugbaar lijkt.

In feite zijn de meeste rationalisten vierkant tegen de ‘zweverige' opties van de occulte broederschap. Of de voortbrengselen van deze rationalisten altijd zo rationeel zijn is een vraag die ik graag aan de rationalisten zelf overlaat.

Autoriteit kan geaccepteerd worden wanneer die beperkt blijft tot het gebied waarop die autoriteit betrekking heeft.

De eerste mens die zich superieur maakte ten opzichte van een ander. De eerste die accepteerde dat een ander zijn grenzen bepaalde. De introductie van tirannie, onderwerping, verdeeldheid enz.

Was het verschil oorspronkelijk een kwestie van spiermassa, thans zijn het schimmiger waarden die je plaats in de pikorde bepalen. Was de schepping bij Newton en Descartes nog een ‘mechanische' of ‘rationele' constructie; thans zijn de fysieke', onafhankelijke bestaande, kenmerken van materie vervangen door de onzekerheden en de vage waarden van de beoefenaren van kwantum mechanica, ‘fuzzy logic' en snaartheorieen.

In mijn optiek behoort daarom het gesloten beeld die een uitdrukking is van de vier bekende westerse elementen vergeleken te worden met de klassieke indeling in 5 elementen zoals we die in de Chinese overlevering aantreffen.

Economische wetenschappers of staathuishoudkundigen bevinden zich in een precaire situatie. Met toenemende bevolkingsdruk en eindige hulpbronnen lijken deze autoriteiten op overgewaardeerde lijkbezorgers, en zo gedragen ze zich ook in het toepassen van de idee van vrijheid inplaats van die van broederschap op het economische handelen.

Het ene moment is het economisch liberalisme, en als dat te zichtbaar faalt is het in het volgende moment een grotere rol voor de staat. En zo zwalkt het schip van staat van koers naar koers en voor de meesten onder ons is het volstrekt onduidelijk wat de reisbestemming is.

De wisselvalligheid in de boterzachte wetenschappen die economie en politiek zijn kan in een vergelijking opgenomen worden met de manier waarop ik mijn persoonlijke materiële behoeften tegemoet treed. Als ik me goed voel is er ruimte voor liberalisme, de kwaaltjes die het gevolg zijn van dit liberalisme doen weer behoefte ontstaan aan discipline (de sterke hand).

Is ‘macht' het sleutelwoord voor Vier?

De vier Magische rechte lijnen die het vierkant vormen zien daar solide genoeg voor uit.

Toch kunnen lijnen en de strakke 90 graads hoeken net zo min aanspraak maken op deugden of tekortkomingen als dat een spiegel schoonheid of lelijkheid kan opeisen die ik zie wanneer ik er in kijk.

Macht ligt in de bron.

Het onzichtbare centrale punt van de cirkel, waarvan de positie vastgesteld kan worden door het vierkant. De vereniging van vierkant met cirkel onthult dit centrale punt. Een punt dat niet buiten de schepping ligt, maar middelpunt en oorzaak is van deze schepping.

In een vierkant is de macht van een onderdrukker evenredig aan de zwakte van de onderdrukte. De onmacht van Drie, die onderdrukte vrouwelijke energie hier in Vier, roept het beeld op van meer chaos dan een gemiddelde persoon kan verdragen.

Dit is misschien ook wel de reden waarom ik zo makkelijk het persoonlijke standpunt verwissel voor een collectief standpunt. Op die manier kan ik wat afstandelijker, wat objectiever functioneren in al die hysterische processen die leven, overleven en sterven aan het bewustzijn presenteren.